Sosyal Sigortalar Kurumu (SGK), kendini engelli gösterip, başka işte çalışan kişilerin aylığını kesmeye başladı. Aylığı kesilenlerden, geçmişe dönük geri ödeme alınmaya başlandı.

Çalışma hayatında, sigortaya girişi 2008 öncesi olanlar, emekli olduktan sonra da 4/1-a (SSK) ve 4/1-b (BAĞ-KUR) statüsünde çalışmaya devam edebiliyorlar.

Emekliler 4/1-a statüsünde çalışırken toplumsal güvenlik destek primi (SGDP) ödüyorlar. 4/1-b statüsünde çalışmaları halinde ise SGDP ödemeleri gerekmiyor.

SGK, iş kazası yada meslek hastalığı kararı yahut ağır hastalıklar dolayısıyla emek verme gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenlere malûl aylığı bağlıyor. Malûl aylığı bağlananların çalışamayacak durumda olduğu varsayıldığı için, aylık almakta iken Türkiye’de yada yabancı bir ülkede hiç bir işte çalışmamaları gerekiyor.

Çalıştığı tespit edilenlerin aylıkları kesildiği gibi ödenmiş aylıklar da geri alınıyor. İadesi istenen aylıklara ürem de uygulandığından oldukca ağır mali külfetle karşı karşıya gelme laf konusu olabiliyor.

Bu kişilere çalışmayı bıraktıktan sonra yeniden malûl aylığı bağlanabilmesi için test muayenesine sevk ediliyorlar. Kontrol muayenesinde minimum yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybının devam ettiğine dair rapor katılımı halinde aylık yeniden bağlanıyor. Rapor alamayanlara aylık bağlanmıyor.

YALANI ORTAYA ÇIKTI

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin yakın tarihindeki (E: 2020/9157, K: 2021/10740) sonucuna mevzu dosyaya gore, 1992 yılından beri malûl aylığı almakta olan bir kişi, bir tv yapımındaki kısa rolü için 2012 ve 2014 yıllarında 2’şer gün çalıştı. Durumu tespit eden SGK, 2012 yılındaki emek harcama tarihinden başlamak suretiyle malûl aylığını iptal etti. İki yıllık sürede ödenen 32.4 bin lira tutarındaki aylığın faiziyle iadesi için de icra takip edeni başlattı.

Aylığı doğranan şahıs SGK’nın işleminin iptali ve icra takibinin durdurulması için ayrı ayrı dava açtı. SGK, yargılama devam ederken 2017 yılında alakalı yönetmeliği değiştirdi ve yersiz ödenen aylıkların ancak çalışılan sürelere ait kısmının iade edilmesini öngördü.

İş mahkemesi, davacının emekli aylığının kesilmesine ait itirazını reddetti ancak söz konusu yönetmelik değişikliğine dayanarak iki senelik süreye değil sadece 4 günlük emek verme süresine mukabil gelen malûl aylığının SGK’ya iadesine karar verdi. Bölge adliye mahkemesi de sonucu onadı.

Şahıs, malûl aylığının yine bağlatılması için başvuruda bulunmuş oldu. SGK Sağlık Kurulu, şahsın malûl olmadığına karar verdi. Kurul sonucuna itiraz üzerine adli tıp kurulunca yapılan test muayenesinde de emek verme gücünde yüzde 60 oranında yitik olmadığı gibi rapor düzenlendi.

ONLAR MUAF

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine bakılırsa, herhangi bir işte emek verme halinde aylığın kesilmesi ancak malûl aylığı alanlar için söz konusu. Malûl aylığı ile engelli vergi indirimiyle yaşa bakılmaksızın erken emekli olanlar sıklıkla karıştırılıyor. Engelli vergi indirimi ile emekli olanlar aylıklarını kestirmeden toplumsal emniyet destek primi ödeyerek çalışabiliyorlar.

2008 yılından sonra ilk kez sigortalı çalışmaya başlayanlar ise emekli aylığı almakta iken hiçbir işte çalışamıyorlar.