Milyonlarca kişi emekli olmanın en kolay yollarını ararken isteğe bağlı sigortalılık vatandaşlara büyük fırsat sunuyor. Sigortalı bir işte çalışmayanlar bile aylık prim ödeyerek emekli olabiliyorlar. İşte isteğe bağlı emekliliğin detayları:

Sigortalı bir işte çalışmayanlar da aylık prim ödeme koşuluyla emekli olabiliyor. Çalışmayan, malul, yaşlılık aylığı almayan, 18 yaşını dolduran, bir ay içinde 30 günden az, part-time çalışan, geçmişte çalışıp ara verenler isteğe bağlı sigortadan yararlanabilir.

Eksik prim günlerini tamamlayarak emeklilik aylığına hak kazanılabilir, sağlık hizmetinden faydalanabilir. Bu yıl için isteğe bağlı sigortada en düşük prim günlük 144 lira (aylık 4 bin 292 lira) olarak uygulanacak.

Başlangıç tarihi Mayıs 2008 ve sonrasına denk gelenlerin emeklilik için 63 yaşını doldurması gerekiyor. Belirli bir süre kamuda çalışanlar gerekli koşulları sağlamaları durumunda isteğe bağlı iştirakçi olarak primlerini ödeyerek emekli sandığı mensubu olarak emekli olabilir.

Zorunlu sigortayla çalışmaya başlama durumunda isteğe bağlı sigorta primleri iade edilir. Kamuda iş sözleşmesinin askıda kaldığı dönemde de isteğe bağlı sigorta yapılabiliyor.

Bu yıl için isteğe bağlı sigorta primi tutarı, kişi tarafından belirlenmekle birlikte alt ve üst sınırlar bulunmaktadır. En az brüt asgari ücretin yüzde 32'si, en çok da brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32'si kadar prim ödenebiliyor. Evde yardımcı çalıştıranlar ve sigorta sağlık primini kendi ödeyenlerin bu tutar üzerinden ödeme yapması gerekmektedir.

İsteğe bağlı sigortadan yararlanmak için sigortalı çalışmakla beraber ay içinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayan, malullük, yaşlılık aylığı almayan, 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan, 18 yaşını dolduranlar uygun kriterlere sahiptir.

İsteğe bağlı sigortayla emekli olmak için minimum 5400 günlük prim gün ödemesi yapılması gerekmektedir. İlk sigorta başlangıç tarihinin Mayıs 2008 ve sonrasına denk gelmesi halinde sigortalıların emeklilik için en az 63 yaşını doldurması gerekmektedir.

Sigortalı çalışırken isteğe bağlı sigorta primi öderken, emekli aylığı bağlanması için diğer emeklilik şartlarının yanı sıra talepte bulunulan ay ya da dahil olmak üzere prim, prime ilişkin hiçbir borcun olmaması gerekmektedir. Emeklilik için talepte bulunulan isteğe bağlı sigorta sigortalının ödenmeyen prim varsa emeklilik talebi kabul edilmez.

5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce ödenen isteğe bağlı sigorta primleri, ödenen sosyal güvenlik kurumu kanunu kapsamında değerlendirilmektedir. SSK mevzuatına göre 4A, Bağ-Kur'a göre 4B, 4/c Emekli Sandığı'na göre ödendiyse de 4C sayılmaktadır. Bu tarihten sonra ödenen süreler de (Ekim 2008 önceki memur olup bu tarihten sonra isteğe bağlı sigortalı olanlar hariç) Bağ-Kur kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilmektedir.

İlk defa isteğe bağlı sigortalı olacakların e-devlet üzerinden ya da "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikametin bulunduğu adresteki sosyal güvenlik birimlerine başvurması gerekmektedir. Yeniden isteğe bağlı sigortalı olmak için de dilekçeyle müracaat yeterli olmaktadır.

Belli bir süre memur olarak çalışanlar koşulları taşımaları durumunda isteğe bağlı iştirakçi olarak primini ödeyerek emekli sandığı mensubu olarak emekli olabilir.

İsteğe bağlı sigortada ikametin Türkiye'de olması şartı aranmaktadır. Yurt dışında yaşamakla sigortalılık otomatik olarak sona ermez, ancak sigortayı sonlandırma talebi olursa isteğe bağlı sigortalılık devam etmez. Yurtdışındaki sosyal güvenlik sistemin tabi olunan tarih itibariyle Türkiye'deki isteğe bağlı sigortalılığı sonlandırır.

Emekli Sandığı kapsamında isteğe bağlı sigortalı olmak için en az 10 yıl çalışmış olmak, memuriyet görevinden kendi isteğiyle istifa etmek ve görevden ayrıldıktan sonra 6 ay geçmeden SSK, Bağ-Kur kapsamında çalışmaya başlayanların ise zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren 6 ay içinde SGK'ya yazılı başvurması gerekmektedir.

SSK'lı olarak ay içinde 30 günden az çalışanlar ve part-time istihdam edilenler isteğe bağlı sigortalı olabilir. Primlerin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmemesi durumunda gecikme zammıyla tahsil edilmektedir. Örneğin ay içinde 10 gün garsonluk yapan bir kişi, isteğe bağlı sigortalı olabilir ve ödediği primler SSK'lı olarak değerlendirilir.