Elektrik fiyatları ile alakalı son dakika gelişmesi. Resmen düğmeye basıldı. Ve değişiyor. Yeni devre başlıyor. 6 ay sürecek. Güneş, rüzgar, hidroelektrik, organik gaz, ithal ve yerli kömür şeklinde elektrik üretimi meydana getirilen tüm alanları ilgilendiriyor, enerji yönetimi kararı verdi. EPDK’ye elektrik tutarları ile ilgili yetki verildi, oldukca yakında Meclis’e de geliyor. Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle artan enerji fiyatlarına çözüm olarak ‘olağanüstü dönemler, mucizevi müdahaleleri gerektirir’ anlayışıyla EPDK'ya elektrik alım fiyatlarına müdahalede bulunma yetkisi veriliyor. Karara bakılırsa; EPDK, EPİAŞ tarafınca işletilen, enerji borsası olarak bilinen Piyasa Takas Fiyatı'ndaki (PTF) elektrik alım fiyatlarına müdahalede bulunacak. Elektrik üretimi yapan bütün alanları kapsayacak kararla beraber EPDK, üreticilere tavan fiyat uygulayabilecek ve ürün bazında PTF tayin yetkisine haiz olacak. İşte son dakika haberinin detayları...

Elektrikte yeni devre başlıyor, elektrik fiyatları için düğmeye basıldı. Hükümet, tüm dünyada yükselen enerji krizinin Türkiye'ye olan etkilerini test altında tutabilmek ve elektrik fiyatlarında dalgalanmaları önleyebilmek için olağanüstü bir uygulamayı hayata geçirecek. Enerji yönetimi bugüne kadar serbest piyasa anlayışından ödün vermezken, enerji krizinin camia refahını tehdit eder boyutlara ulaşması elektrik üretim fiyatlarına müdahaleyi zorunlu kıldı.

EPDK YETKİYİ 6 AY ELİNDE BULUNDURACAK

Taslak halindeki düzenlemenin yakında TBMM'ye gelmesi beklenirken, tertip kapsamında Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) tarafından işletilen borsadaki enerji fiyatlarının maliyet bazlı fiyatlandırılmasına ilişkin EPDK'ya yetki verilecek. Bu biçimde mesela bütün dünyada artan doğalgaz tutarları nedeniyle elektrik üretim maliyetleri düşen ve talebin arttığı ithal veya yerli kömür, güneş, rüzgar, hidroelektrik, jeotermal benzer biçimde elektrik üretilen alanlara tavan fiyat uygulanacak.

EPDK, elektrik üreticilerinin maliyetlerine bakarak, ürün fiyatlarını dengelemek maksadıyla üreticilere "Borsada şu fiyattan daha fazlaya ürettiğin elektriği satamazsın" diyecek. Bu yetkinin EPDK'ya 6 ayla sınırlı olarak verilmesi planlanıyor.

BORSADA FİYATLAR NASIL BELİRLENİYOR

EPİAŞ tarafınca işletilen enerji borsası PTF'de arz ve istek dengesine gore bir sistem işletiliyor. 21 elektrik tedarik şirketi müşterilerine satmak suretiyle her gün gereksinimleri olan elektrik miktarını PTF'ye giriyor. Enerji borsasında fiyatlar arz ve talep dengesine bakılırsa gün gün, saat saat değişkenlik gösteriyor.

Şu anda bütün üretim alanlarında megawattsaat (MWh) başına enerji satın alım fiyatı ortalama 2 bin liraya ulaşırken, mayısta ise enerji üretim maliyetlerinin bazı gruplarda 2 bin 500 liralara erişmesi riski bulunuyor.

Elektrik tedarik şirketleri sisteme ihtiyaçları olan elektrik miktarını girdikten sonrasında kömürden elektrik üreten santraller ayrı fiyat, yenilenebilir ayrı fiyat, doğalgazdan elektrik üretimi icra eden santraller ise o dönemki maliyetine göre elektriği satabilecekleri fiyatı sisteme giriyor.

Örneğin sisteme tedarik şirketleri tarafından "50 bin megavatlık bir elektriğe ihtiyacımız var" diye talepte bulunduktan sonrasında, doğalgazcı "Bana bin 500 liraya maliyeti var bin 600 olursa satarım", yenilenebilirci "Benim santralim her halükarda üretim yapıyor, şu kadar üretimim var şu fiyattan satarım", kömürcü "Bana bin liraya maliyeti var bin 200 liradan satarım" diyerek sisteme fiyat girişi yapıyor.

Ancak burada elektrik dağıtım şirketlerinin talebi kadar bir üretim yoksa, yani parça üretimler yetersizse EPİAŞ devreye girerek, bütün üreticilerden 2 bin lira tavan fiyatla elektrik alınmasına müsaade ediyor.

Bu sebeple de maliyeti düşük olanla yüksek olan elektriği aynı tavandan satarak, gelir dengesinin bozulmasına sebep oluyor. Şimdi hayata geçecek düzenleme ile EPDK ürün bazında tavan fiyat belirleyerek tüm üreticilerin enerji borsasında ürün satabilecekleri tavan fiyatı kendisi belirleyecek.

VATANDAŞ KRİZLERE KARŞI KORUNACAK

Bu halde dağıtım şirketlerinin üreticiden alacağı elektrik fiyatları EPDK'nın kontrolünde olacağı gibi, böylece hanelere ve sanayiye ulaşan elektrik fiyatları da test altında tutularak, ani fiyat artış gerekçeleri ortadan kaldırılacak.

Sistemin kısa sürede devreye alınması ve bu yaz oluşması olası elektrik talebi artışları karşısında fiyatların kontrol altında tutulması hedefleniyor. (Sabah)