Rusya-Ukrayna savaşı endirekt yoldan birçok şeyi etkilerken, ülkemizde de ayçiçek yağı fiyatlarının artmasına niçin oldu. Ayçiçeği üretecek çiftçilere 50 ile yüzde 70 içinde değişen hibelerle ayçiçeği tohumu verilmeye başlandı.

Ayçiçek yağı fiyatlarıyla ilgili yeni büyüme yaşandı. Rusya-Ukrayna savaşının getirdiği kriz sonrası fiyatlar artışa geçmişti. Yağ fiyatlarındaki artışı boşlamak içi harekete geçildi. Birçok şehirde belediyeler ve il tarım müdürlükleri seferberlik başlattı. Belediyelerden il ziraat müdürlüklerine kadar pek fazlaca müessese, yüzde 50 ila yüzde 70 içinde değişen hibelerle çiftçilere ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıyor.

Kocaeli, Sakarya, Bursa, Konya, Denizli, Samsun başta olmak suretiyle birçok büyükşehir belediyesi, illerindeki çiftçilerle el ele vererek ayçiçeği üretimini artıracak adımlar atıyor. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşla beraber tırmanan ayçiçeği hasım fiyatları, tedarik sıkıntılarını bununla beraber getirdi. Savaş öncesi Avrupa’da 1,50 avronun altında olan ayçiçeği yağının litresi, tedarik sıkıntısı ve fiyatların yükseleceği endişesiyle talebin artması kararı 5 avroya kadar çıktı. Ukrayna, yılda 14,2 milyon ton üretim ile dünyanın en büyük ayçiçeği üreticisi konumunda bulunurken, Rusya ise 12,8 milyon ton üretimiyle ikinci sırada geliyor.

BELEDİYELER SEFERBER OLDU

Yeni Şafak'ta yer edinen habere bakılırsa, dünyanın en büyük iki ayçiçeği üreticisi ülkeyle ticaretin sekteye uğraması krizi derinleştirirken, bölge ülküleri yağlık ayçiçeği tohumu ticaretinin kesintiye uğramaları sebebiyle sıkıntılar yaşıyor. Türkiye yaşanan krizi minimum ölçüde duymak adına ayçiçeği üretiminde seferberlik başlattı. Boşta kalan araziden yararlanmak ve dışarıya bağımlılığı en aza indirmek için birçok ilde üreticiye yönelik tohum ve gübre destekleri sağlanıyor.

ÜRETİCİYE YÜZDE 70 İNDİRİM

Belediyelerden il tarım müdürlüklerine kadar pek çok kuruluş, yüzde 50 ila yüzde 70 içinde değişen hibelerle çiftçilere ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıyor. Üretime yönelik destekler sadece tohum yardımı ile de sınırlı değil. Üreticilere hem de gübre desteği verilen kampanyalar da gerçekleştiriliyor. Kocaeli, Sakarya, Bursa, Konya, Denizli, Samsun başta olmak suretiyle birçok büyükşehir belediyesi, illerindeki çiftçilerle el ele vererek ayçiçeği üretimini artıracak adımlar atıyor.

O İLLER ÖNCÜ OLDU

Sakarya Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve Tarım ve Orman İl Müdürlüğü iş birliğiyle yağlık ayçiçeği üretimini artırmak amacıyla ildeki 1000 çiftçiye yüzde 70 bağışlama yardımıyla 10 bin 640 kilo tohumu dağıtıldı. 2 bin çiftçiye 2000 ton gübre ve 120 ton yüzde 50 hibeli yem bitkisi tohumu desteği veren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ise, “2022 Ayçiçeği Yetiştiriciliğini Destekleme” projesi kapsamında yağlık ayçiçeği yetiştiriciliği icra eden 500 üreticiye 360 ton yüzde 50 hibeli gübre desteği sağladı.

"EKİLMEDİK ARAZİ KALMASIN"

Denizli Büyükşehir Belediyesi 7 ayrı ilçedeki 10 bin dekar alanda ayçiçeği üretim meydana getirecek çiftçilere yağlık ayçiçeği tohumu desteği verdi. Denizli Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile iş donanmasında başlatılan proje ile Acıpayam, Baklan, Bozkurt, Çal, Çardak, Serinhisar ve Tavas ilçesindeki 10 bin dekar alanda üretim yapacak ortalama 300 üreticiye 4 bin 800 kilogram yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Tokat’ta, 34 bin dekar arazide ekimi yapılmak üzere bin 700 çiftçiye yüzde 50 hibeli 17 ton hibrit ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Afyonkarahisar Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından 15 ilçede toplam yüzde 50 bakanlık hibeli, yüzde 50 müstahsil katkılı olmak suretiyle 13 bin 400 kilo ayçiçeği tohumu dağıtıldı.

EKİM ALANI YÜZDE 40 ARTTI

Ayçiçeği ekiminin bu sene zirve yaptığı kentlerden biri de Uşak oldu. Uşak’taki çiftçilere yüksek yağ verimli, erkenci çeşit ve yüzde 70 bağışlama destekli 1 ton ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Tohum yardımı ile yağlık ayçiçeği ekim alanı geçen yıla göre 4 kat büyüyerek 25 bin dekara ulaştı.

SAMSUN'DA YÜZDE 62 HİBEYLE TOHUM

Samsun’un Havza ilçesinde 12 bin dekar alanda ekim yapılmak suretiyle 600 poşet yağlık ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıldı. Çiftçiye tohumlar yüzde 62 hibe ile teslim edildi. Samsun’da geçen sene 188 bin dekar ayçiçeği ekimi yapılarak 51 bin ton ürün elde edilirken, 19 milyon liralık desteğin 9 milyon lirası, 86 bin dekar ekim yapan Havza’ya verildi.

İLÇE BELEDİYELERİ DE DEVREDE

İl bazındaki desteklerin yanı sıra birçok şehirde ilçe bazında da tohum ve gübre destekleri sağlanıyor.
-Afyonkarahisar’ın Kızılören ilçesinde Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü tarafınca üreticiye 900 kg parasız ayçiçeği tohumu bağışlama edildi.
 -Ankara’nın Kahramankazan Belediyesi, 60 çiftçiye yüzde 75 hibe oranıyla tohum desteğinde bulunurken, gübre desteği de sağladı.
-Konya’nın Beyşehir ilçesinde, 176 çiftçiye yüzde 75’i hibe yardımı ile 3 ton yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı.
-Bursa İnegöl'de, 10 kırsal mahalledeki 132 çiftçiye yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Böylece bin 900 dekar alanda üretim sağlanarak, yıllık 570 ton ayçiçeği üretimi hedefleniyor.
-Kütahya’nın Altıntaş ilçesinde 270 çiftçiye yüzde 75 hibeli yağlık ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıldı. Dağıtılan tohumlarla 2 bin 740 dekar yağlık ayçiçeği toprakla buluşacak.
-Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesinde “Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Projesi” kapsamında 57 çiftçiye ayçiçeği tohumu dağıtıldı.

SON 5 YILDA VERİM ARTTI

Türkiye’nin ayçiçeği ekimi ve verimi son 5 yılda tertipli olarak artış gösterdi. TÜİK verilerine bakılırsa; Türkiye’nin ayçiçeği üretimi 2017’de 1,9 milyon ton, 2018’de 1,9 milyon ton, 2019’da 2,1 milyon ton, 2020’de 2,1 milyon ton ve geçtiğimiz sene ise yüzde 16,8’lik artışla 2,4 milyon ton oldu. Türkiye son 5 yılda yaklaşık 730 bin hektar alanda ayçiçeği ekimi yaptı. Bu yıl ekim alanı artmasaydı bile Türkiye’nin ayçiçeği üretiminin; kaydedilen bol yağışlar etkisiyle 2,5 milyon ton olması tahmin ediliyordu. Türkiye'nin, tüm bu verilerle ayçiçeği hasım ihtiyacının yüzde 70’ine yakınını yerli üretimle karşılayabilme imkânı var. Ancak bu yıl ekim alanlarının artması sebebiyle üretim ve ihtiyaç daha yüksek miktarda yerli üretimle karşılanacak.

TRAKYA’DA ÖNCELİKLİ TERCİH AYÇİÇEĞİ

Türkiye’nin yağlık ayçiçeği ihtiyacının yüzde 50’tepsi karşılayan Trakya’da, son yıllarda ayçiçeğine alternatif olarak ekim alanı esneyen kanola, yerini tekrar ayçiçeğine bırakmaya başladı. Sebep olarak da kanola ekiminde artan maliyetler ve buna karşılık ayçiçeği alım fiyatının yükselmesi gösteriliyor. Edirne Ticaret Borsası Başkanı Özay Öztürk ayçiçeği tarımının maliyetli olmadığı için bu yıl ekim alanlarında ciddi bir artışın olduğunu belirtti.