Milyonlarca kişiyi oldukça yakından ilgilendiren durum. Emekliler adına yüzde atmış şartı geldi. Tek tek günler hakkında açıklama geldi. Fakat bu anlarda engellilik ve malul olma durumları adına zaman kavramında değişiklik meydana geldi. Engelli ya da malul olan kişiler bu anlarda haklarına tam anlamı ile kavuşamadıkları gerçeği ile yüzleşiyor.
Ülkemizde doğuştan kalıtsal olarak ya da sonradan sürekli bir şekilde meydana gelen rahatsızlıklardan dolayı oluşan engelli ya da malul aylık durumları ile emekli olmak isteyen vatandaşlar dikkatleri çekiyor. Fakat engellilik ya da malullük kavramları ile beraber durum tam anlamı ile anlaşılmadı. Bu anarda iki kelime arasında ne anlam ifade ediyor olduğu ve farkların anlaşılması gerekiyor. Bu kişiler şu an haklarını tam anlamı ile kullanamadıkları da bilinen bir gerçek.
Malul kime denir?
Sosyal güvencesi ile beraber iş hayatına giren fakat sonradan çalışma hayatına engel olacak hastalık ya da kaza sonucunda çalışma ya da meslek hayatına devam edemeyecek kadar en az yüzde atmış engel durumuna sahip kişilere denir.
Malullüğün temel kriteri nedir?
Kişilerin çalışma ve meslek hayatı içerisinde kazanma gücünü tam anlamı ile kayıp etmesi ve en az yüzde atmış oranında olacak bu hastalıklar ile kişilerin sonradan bu durumlara gelme şartı gerekir. Doğuştan gelen ya da sonradan meydana gelmiş olan bir hastalık ya da kazanın ardından oluşacak engel durumları ise malul durumlarına aykırı olarak bilinir.
Malullük tespiti nasıl gerçekleştirilir?
Sigortalı olan kişilerin malul olup olmadıklarına karar, yetkili hastaneler tarafından düzenlenmiş olan sağlık kurulu raporu da dikkatlere alınarak bu mevzuat geneli içerisinde gerçekleştirilir. Sağlık kurulu tarafından verilir. Kurum sağlık kurulları tarafından yapılacak olan malul durumları değerlendirmesi yapılırken bu anlarda sosyal güvenlik mevzuatı içerisinde belirtilmiş olan kriterler ile beraber ayarlanır.
Engellilik nasıl tespit edilir.
Engellilik oranı aslında özürlülük ölçütü sınıflandırılması ve özürlü olan kişilere verilecek olan rapor ile belirlemesi gerçekleştirilir. Tespit yapım aşamaları sırasında kişilerin çalışma oranları gözler önüne alınırken bu kişiler malul durumlarına dahil edilemez. Yani kişilerin yüzde atmış ve üzerinde engel raporları yer alıyor ise bu rapor için istinaden olarak malulen emekli olma hakkını elde edemez. Engel oranı ile beraber malul oranı farklı olarak yer alan yönetmelikler ile belirlenir. Bunun ardından sigortanın engellilik oranı ile beraber malullük oranı da ilişkilendirilmesi yapılamaz ve biri birilerinin yerine de kullanılması gerçekleştirilemez.
Malulen emekli olma şartları
Malulen emekli olmak isteyen vatandaşların sigortalı olma statüsü fark etmeden en az on yıl boyunca sigortalı bir şekilde iş hayatında yer alması gerekir. Bu süreç içerisinde ise en az 1800 prim gün ödemesi ile yer almalı ve iş hayatı içerisinde en az yüzde atmış oranı ile çalışma gücünü de kayıp etme şartı bulunur.